#7 Biologisch, da's toch logisch!? Of niet...

16-06-2014 11:02

Welkom bij #7 over biologisch voedsel! Biologisch, een term die al een aantal keren voorbij is gekomen. Ik ben op zoek gegaan naar wat dit begrip nu precies inhoudt, en of een biologische keuze ook de meest verantwoorde keuze is. En hoe zit het nu precies met plofkip? Wat is precies het probleem, en wat is een goed alternatief?

Wat is biologisch?

Biologisch producten zijn, zoals je vorige week al hebt kunnen lezen, altijd te herkennen aan een biologisch keurmerk. Voor de zekerheid zet ik ze nog even op een rijtje:

Wel goed :)

Niet goed :(

Maar wanneer verdient een product nu zo’n biologisch keurmerk? Het idee van biologische productie is dat bij biologisch voedsel zoveel mogelijk wordt gedacht aan invloed van de productie op mens, milieu en dier. Voor iedere sector houdt dit echter iets anders in. Ik ben op zoek gegaan naar de belangrijkste kenmerken per sector.

Biologisch veehouderij

In de biologische veehouderij betekent ‘biologisch’ dat de dieren biologisch voedsel krijgen, er geen genetische modificatie gebruikt wordt en er alleen antibiotica wordt gebruikt wanneer het dier ziek is. Ook krijgen ze meer ruimte dan in niet-biologische veehouderijen en wordt voor het voer, zoals maïs, geen gebruik gemaakt van chemische bestrijdingsmiddelen. Naast deze eisen gelden nog specifiekere eisen voor:

Voor vleeskoeien wordt meestal gewerkt met zogehete potstallen: hierbij lopen de koeien in een stal met stro, laten hun mest in dit stro vallen waarna er weer een nieuw laagje stro over de stal wordt verdeeld. Dit stapelt zich op en wordt een paar keer per jaar ververst. Dit is geen strenge eis.

Voor melkkoeien wordt geëist dat ze in de zomer minimaal 120 dagen per jaar de wei in kunnen. Ook krijgen de dieren 60% ruwvoer, en het krachtvoer dat ze krijgen is biologisch.

De varkens mogen naar buiten en lopen op een verharde vloer in plaats van op een rooster. Doordat het varken tijdens de bevalling niet klem wordt gezet tussen stalen buizen, is de kans groter dat de moeder op de biggetjes gaat liggen. Daarom sterven er gemiddeld meer biggen. Ook zijn de varkens vaker kreupel door het naar buiten lopen en hebben ze vaker last van long- en leverschade doordat ze strodeeltjes inademen. Je zou kunnen denken: dat is ook zielig! Maar geboorte geven aan biggetjes terwijl je vastzit, lijkt me nou ook niks. Misschien moeten we maar gewoon helemaal geen varkensvlees meer eten om de dieren dit leed te besparen!

Wanneer je een kip in de supermarkt koopt, is dit vaak nog gewoon een kuiken. Wanneer je een biologische kip koopt, betekent dit dat deze kip minimaal 81 dagen oud is, nog steeds heel jong dus! De biologische kuikens hebben in hun korte leven wel veel ruimte gehad, en mogen vanaf 6 weken naar buiten. In de stal zijn niet meer dan 4800 kuikens en er is volop daglicht.

Veel producten worden natuurlijk samengesteld uit veel verschillende ingrediënten. Zo’n product is biologisch wanneer er geen chemische geur-, kleur- of smaakstoffen aan zijn toegevoegd en de ingrediënten minimaal 95% biologisch zijn. Hulpstoffen, stoffen die niet in het product zitten maar nodig zijn om het een bepaalde vorm te geven, worden alleen gebruikt als het écht nodig is.

Veel voedsel wordt ‘doorgestraald’ om het langer houdbaar te maken. Dit is geen radioactieve straling, zoals veel mensen denken. Het is niet gevaarlijk voor de gezondheid, mits het in goede omstandigheden en in de juiste hoeveelheid wordt gedaan. Tegenstanders zeggen dat het onnodig zou moeten zijn om het voedsel te bestralen om het eetbaar te maken, en dat de grondstoffen zelf beter zouden moeten zijn. Ook worden de mogelijk effecten van doorstraling getest op dieren en niet op mensen. Niet zo diervriendelijk dus.

Betere keuze voor je gezondheid?

Naast dat biologische producten vaak beter zijn voor de dieren, zijn ze vaak ook beter voor jezelf! Zo zitten er in sommige producten meer vitaminen en mineralen, minder resten van bestrijdingsmiddelen op groenten en fruit, en minder nitraten doordat er minder wordt bemest. Omdat er veel minder antibiotica wordt gebruikt, vind je dit ook veel minder terug in het vlees. 

Plofkip

De plofkip is in 2012 verkozen tot ‘woord van het jaar’. Dit zegt wel iets over hoe we in Nederland bezig zijn geweest met de plofkippen. Een plofkip is een kuiken van een speciaal opgefokt ras dat veel vlees bevat en zeer snel groeit. Binnen 6 weken neemt het gewicht van het kuiken toe van 50 gram naar 2 kilo. Door deze snelle gewichtstoename kan het kuiken last krijgen van gewrichten en is vatbaarder voor ziekten. Hiervoor wordt antibiotica gebruikt, wat volgens veel artsen niet goed zou zijn voor de gezondheid van de mens. Bij de productie van plofkippen worden zo min mogelijk kosten gemaakt: veel en grote kippen die in zo kort mogelijke tijd in een zo klein mogelijke stal uitgroeien tot goedkoop kippenvlees. Dit klinkt misschien kort door de bocht, maar het is toch echt waar het op neer komt.

De discussie rondom de plofkip heeft mij doen besluiten om dit vlees niet meer te eten. Ik ben er veel over na gaan denken wat mijn keuzes voor invloed hebben op het milieu en op dieren, en de manier waarop plofkippen leven, vind ik niet verantwoord. Ben jij het hier mee eens en wil je Stichting Wakker Dier meehelpen in de strijd tegen plofkip? Klik dan hier.

Biologisch voedsel daarentegen is iets dat ik steeds meer ben gaan kopen. Het kost misschien iets meer, maar bij veel producten heb je dan wel de zekerheid van goede en gezonde productie. Ook het idee dat er allemaal chemische bestrijdingsmiddelen in je voedsel zitten, staat me heel erg tegen. Daarom heb ik die extra centen, want dat is vaak het verschil, er best voor over! Helaas is er altijd een kritische noot te geven bij alles waar geld mee verdiend wordt: dierenbeschermingsorganisatie Ongehoord is eens een kijkje gaan nemen in verschillende stallen in Nederland, zowel conventionele als biologische boerderijen. Ook bij de biologische boerderijen bleek dat ze het niet allemaal op orde hadden. Het komt er op neer dat je dus altijd zelf moet blijven nadenken over wat je wel en niet koopt. En als je het niet zeker weet, neem dan vooral het risico niet en stop met het opeten van dieren. Tot die conclusie kom ik zelf steeds meer!

Diervriendelijke groetjes,

Meer lezen over de biologische richtlijnen? Kijk dan hier!

Meer weten over Ongehoord? Klik dan hier! 

Terug